Jaarstukken 2022 vastgesteld 1-6-2023 door Verenigde Vergadering

2.3 Resultaten per beleidsprogramma

De werkzaamheden van Delfland zijn onderverdeeld in zes programma’s. Hieronder geven we per programma een korte samenvatting van de belangrijkste resultaten.

Programma Waterkeringen en waterbewustzijn

Bij de beoordeling van de primaire waterkeringen aan de nieuwe veiligheidsnorm uit de Waterwet is gebleken dat delen van de Delflandsedijk (traject 14-3 en 14-4) niet voldoen. De kans op instabiliteit van het voorland is hier te groot. De prestatie-indicator is hierdoor gezakt naar 87%. Delfland is hierover in gesprek met het programmabureau Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) en Rijkswaterstaat over hoe het herstel van deze trajecten kan worden opgepakt en op welke termijn. De beoordeling van de regionale keringen ligt op schema.

In 2022 is 3,7 kilometer (van de geplande 9,3 kilometer) op orde gebracht. De prestatie-indicator voor regionale keringen is hierdoor gehaald. De lage realisatie is met name het gevolg van complexiteit van de projecten (laag hangend fruit is al op orde gebracht), de langere levertijden voor materiaal en de stijging van kosten. Dit heeft vooral gevolg voor de trajecten met wegen op kades.

We hebben in 2022 een langdurige droogteperiode gehad. Hier is veel inzet op gepleegd. De droogte heeft niet geleid tot noemenswaardige schades. De belangrijkste schades zijn direct opgepakt. De droogteperiode heeft ons ook veel inzicht gegeven over hoe te handelen in toekomstige droogteperiodes.

Voor de kustvisie hebben we de adaptatiepaden uitgewerkt en met stakeholders ideeën opgesteld hoe de kust bij grote zeespiegelstijging kan gaan meegroeien. De komende jaren wordt dit verder uitgewerkt tot een gezamenlijke visie op de kust die in de Watervisie wordt opgenomen.

Wat betreft waterbewustzijn is gedragskennis is toegepast en ontwikkeld door het uitvoeren van gedragstrajecten bij onder meer het programma. Daarnaast is er kennis gedeeld door het geven van adviezen, lezingen en werksessies, zowel intern als extern.

Programma Waterkwaliteit en biodiversiteit

In grote lijnen zijn de doelen van het programma gerealiseerd. Op weg naar realisatie van de doelen uit de Kaderrichtlijn Water in 2027 hebben we in 2022 de laatste polders uit de gebiedsgerichte aanpak glastuinbouw gecontroleerd en is een nieuwe risicogestuurde aanpak voor handhaving ontwikkeld, inclusief strenger handhaven en het gebruik van eDNA.

Ook hebben we het netwerk van waternatuur verder ontwikkeld, o.a. door ecologisch maaien, de aanleg van twee hectare natte ecologische zones en twee vispassages. Voorts zijn in 2022 succesvolle experimenten uitgevoerd om de Amerikaanse rivierkreeft af te vangen en innovatieve vangmiddelen te ontwikkelen. En ook in de breedte is de focus op het herstel van biodiversiteit samen met onze partners versterkt.

Delfland heeft in 2022 ingezet op een toekomstbestendige zoetwatervoorziening en het droogteprotocol voor schutten van de sluizen vastgesteld en toegepast. In 2022 voldeden 11 van de 12 zwemlocaties aan de EU-zwemwaterrichtlijn.

Programma Waterkwantiteit en klimaatadaptie

In 2022 is hard (verder) gewerkt aan het inlopen van de baggerachterstand die in eerdere jaren was ontstaan door de PFAS problematiek. Het is de bedoeling het resterende deel van de achterstand in 2023 weg te werken. Ook is in 2022 een onderzoek opgeleverd door de rekeningcommissie met 8 aanbevelingen om de beleidscyclus van het baggerproces te verbeteren. In het laatste kwartaal is begonnen met het implementeren van deze aanbevelingen.

Het project Rainlevlr was ook in 2022 succesvol: afgelopen jaar heeft Delfland 12 nieuwe operationele deelnemers opgenomen in het collectief.

Ook is in 2022 een aantal gemalen gerenoveerd, waarbij waar nodig de capaciteit is vergroot en ook rekening is gehouden met ecologische aspecten (denk o.a. regelen van de waterstand voor broedende weidevogels).

Vanuit het programma klimaatadaptatie hebben we in 2022 verder gewerkt aan het vergroten van het klimaatbewustzijn binnen Delfland en bij medeoverheden, bedrijven, (maatschappelijke) organisaties en inwoners, en het (samen) ontwikkelen en realiseren van klimaatadaptieve maatregelen. Met verschillende partijen (waaronder gemeenten en woningbouwcorporaties) zijn samenwerkingsafspraken gemaakt of in ontwikkeling. Daarnaast hebben we het netwerk Klimaatkrachtig Delfland ingezet om initiatieven en projecten te faciliteren en andere partijen te inspireren en activeren. Ook hebben we de Stimuleringsregeling Klimaatadaptatie ingezet en twee grote campagnes georganiseerd om het bewustzijn te vergroten en inwoners aan te zetten tot het treffen van klimaatadaptieve maatregelen. We hebben actief bijgedragen aan het convenant klimaatadaptief bouwen waarmee de basis voor waterrobuust en klimaatbestendig bouwen verder is versterkt en zijn actief betrokken bij de proeftuin de Waterstraat in Delft waar klimaatadaptieve innovaties worden ontwikkeld en getest. In 2022 hebben we de kwetsbaarheid van het gebied voor extreme neerslag bepaald en vertaald naar een langetermijnstrategie Wateroverlast.

Programma Waterketen en circulariteit

Een belangrijk onderwerp van het afgelopen jaar is de toekomst van AWZI de Groote Lucht in Vlaardingen. Door de Verenigde Vergadering is op 29 september als voorkeursalternatief voor de toekomst van De Groote Lucht gekozen voor nieuwbouw. De voorbereiding hiervan is verder ter hand genomen en een projectdirecteur is geworven om vanaf 2023 een projectorganisatie op te zetten en het project in goede banen te leiden. In de planfase voor de nieuwbouw wordt uiteraard rekening gehouden met nieuwe ontwikkelingen zoals bevolkingsgroei, nieuwe Europese richtlijnen voor het verwijderen van medicijnresten en gewasbeschermingsmiddelen uit het afvalwater en het terugwinnen van energie en grondstoffen.
Veel aandacht is besteed aan de veiligheidscultuur en de operationele veiligheid is vergroot. Onder meer door het vergroten van bewustzijn, het veiliger maken van installaties en accreditatie op de toegang tot de zuiveringsinstallaties en specifieke onderdelen daarvan. In het project 1 OBS is er gewerkt aan het verder opzetten en uitbouwen van dit onderhoudsbeheersysteem voor onder meer de waterketen.
Ook in 2022 is de wettelijke eis van 75% verwijderingsrendement en de afgesproken prestatie-indicator van 80% verwijderingsrendement op stikstof en fosfaat gehaald.
Binnen de Transitie waterketen is in 2022 speciale aandacht besteed aan de lachgas- en methaanuitstoot van zuiveringen. Delfland gaat in 2023 deze uitstoot meten om meer inzicht te krijgen in de lachgas en methaanuitstoot en de mogelijke beheermaatregelen.
De strategie om te komen tot een energie- en klimaatneutraal en circulair waterschap, is ook in 2022 verder kracht bijgezet. Verder zijn projecten in het uitvoeringsprogramma Energieneutraal 2025 in voorbereiding en/of uitvoering en is de certificering niveau 3 van de CO2 prestatieladder bestendigd.
Alle Grond-, Weg- en Waterbouwprojecten worden inmiddels circulair uitgevraagd en voor adviesdiensten en leveringen is een flinke stap gezet op weg naar 100% circulair uitvragen. In 2022 zijn middels duurzaam opdrachtgeverschap onze duurzaamheidsambities door vertaald naar ambities op tactisch niveau.

Programma Financiën

De belastingaanslagen zijn tijdig, juist en volledig opgelegd door de Regionale belastinggroep (RBG). Daarnaast heeft de RBG net als in 2021 ook aandacht besteed aan de zogenoemde Kinderopvangtoeslagaffaire (KOTA). Dit heeft wederom geleid tot kwijtschelding en terugbetaling.

In 2022 zijn de Nota Verbonden partijen en andere samenwerkingsverbanden 2022 (zie paragraaf 4.5) en de Nota Systematiek kostenverdeling 2023 geactualiseerd en in de VV vastgesteld. De P&C -producten zijn in 2022 conform planning opgeleverd.

Voor het vierde jaar achter elkaar is het gelukt om de tarieven gelijk te houden zoals afgesproken in het bestuursakkoord. Daartegenover staat een verdere uitputting van de tariefdempingreserve watersysteembeheer.

In 2021 was de NSQ onder de streefwaarde van 250% gedaald naar 243% en is in 2022 verder gedaald naar 231%.

Voor het verder verbeteren van de financiële sturing en beheersing van zowel de exploitatie als de investeringen is in 2022 een verbetertraject gestart voor de ambtelijke managementrapportages. De bestaande afdelingsrapportages zijn compacter en overzichtelijker gemaakt. Nieuw zijn de rapportages voor het management, die als leidraad dienen voor de gesprekken binnen het management.

In het kader van procesverbetering en de lerende organisatie zijn wij gestart met de implementatie en het gebruik van Lias. Dit pakket ondersteunt de P&C-cyclus en biedt oplossingen om gezamenlijk online beleidsdocumenten te maken, te beheren en te controleren. Het jaarverslag 2022 is het eerste product dat in Lias is samengesteld. Naast de productie van het boekwerk wordt de applicatie ook gebruikt om op het web te publiceren, zodat de jaarrekening toegankelijk(er) is voor het publiek.

Programma Organisatie en bedrijfsvoering

Over de stand van zaken op organisatorisch vlak is in het voorgaande al het een en ander gezegd. Hieronder worden enkele hoofdpunten uit het bestuurlijke programma Organisatie en bedrijfsvoering kort benoemd.
Allereerst zijn in 2022 twee belangrijke strategische producten door de VV vastgesteld, die Delfland-breed en ook naar de buitenwereld nadrukkelijk richting geven aan onze werkzaamheden. Dit betreft het (zesde) Waterbeheerprogramma en de nieuwe Waterschapsverordening, waarin al onze beleidsregels zijn samengevoegd. Met de Waterschapsverordening zijn we goed voorbereid voor het moment dat de Omgevingswet van kracht wordt.
Op het gebied van veiligheid hebben we verdere stappen gezet in bewustwording en structurering van onze werkprocessen. Het gestelde doel (niveau 3 van de veiligheidscultuurladder) is nog niet gehaald, maar wordt voorzien voor 2023. Dit is met name het gevolg van een achterstand in de implementatie als gevolg van de coronapandemie.
In onze informatiebeveiliging hebben we het een-na-hoogste niveau van de hiervoor gebruikte, geobjectiveerde meetmethode bereikt. Ook is in 2022 met een externe audit vastgesteld in hoeverre we voldoen aan de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO). We liggen op schema om eind 2023 of begin 2024 het beoogde niveau te halen.
Bij vergunningverlening zijn achterstanden weggewerkt en op het gebied van Toezicht en Handhaving is de gebiedsgerichte aanpak afgerond en overgegaan in de risico-gerichte aanpak.
Tot slot is in 2022 hard gewerkt aan de voorbereiding van de waterschapsverkiezingen van maart 2023.